Wałbrzych jako miasto od długiej i burzliwej historii może się poszczycić wieloma zabytkami godnymi uwagi . W mieście istnieje jedno z największych muzeów Przemysłu i techniki zlokalizowane w zabytkowych budynkach kopalni węgla kamiennego "Julia" . Do ważniejszych zabytków z terenu miasta należą :
Zamek Książ:
Zamek Książ - największy zamek na Dolnym Śląsku , trzeci pod względem wielkości w Polsce (po Wawelu i Malborku) . Zamek wybudowany został w latach 1288 -1292 dla Bolka I ażeby mógł się on bronić przed najazdem Czechów . Po wymarciu dynastii posiadłości dostały się we władanie korony czeskiej . W 1483 roku Książ wraz z przyległościami został wcielony do korony . Śląsk , po śmierci króla w 1490 roku , i niemożności utrzymania zamku przez Jerzego von Steina trafił pod panowanie króla Władysława z dynastii Jagiellonów , który władał tronami czeskim i węgierskim . Zamek próbowano zdobyć , jednak bezskutecznie . Przez wiele dni oblegał zamek Kazimierz , który dopiero po otrzymaniu okupu zdecydował się opuścić zamek . W 1509 roku zamek trafił po panowanie Konrada von Hochberga . W czasie wojny trzydziestoletniej zamek trafił w ręce szwedów . W 1646 roku większość umocnień i fortyfikacji zamku zostało rozebranych . W 1794 roku powstał Stary Książ , a w niedługim okresie (pocz. XIX wieku) powstało stado ogierów) . Ostatnia duża przebudowa miała miejsce za panowania Henryka XV von Hochberga . Wybudowano wtedy "czerwoną" część zamku . W czasie drugiej wojny światowej zamek splądrowały wojska hitlerowskie , a sam zamek zaczęli przystosowywać na potrzeby wojskowe . Wywiezione zostało całe wyposażenie zamku . Po wojnie zabezpieczono zamek przez konserwatorów z Wrocławia , a dopiero w 1957 roku zainteresowano się na szerszą skalę zdewastowanym budynkiem . W 1960 roku przeprowadzono badanie podziemnych tuneli ,które zostały zabezpieczone w 1968 roku . W 1972 roku zamek został udostępniony do zwiedzania . Jednak ze względu iż większość sprzętów i wyposażenia zostało wywiezionych , a wnętrze zamku zostało zdewastowane przez stacjonujących tutaj żołnierzy radzieckich (zniknęły m.in. zabytkowe malowidła , rzeźby , oraz przez pomieszkujących tu bezdomnych (którzy w zimie palili pozostałe sprzęty gdyż w zamku nie było ogrzewania) zamek nie został zakwalifikowany do muzeów państwowych i jest obecnie utrzymywany przez gminę Wałbrzych .
Widok Zamku od strony ogrodu Wałbrzyski Rynek:
Wałbrzyski Rynek - centralny plac miasta na którym w 1731 roku stał drewniany ratusz . W 1996 roku rynek przeszedł gruntowną modernizację , ograniczono na nim ruch samochodowy , wybudowano fontannę oraz elementy drobnej architektury (dotychczas mieścił się tam parking wybudowany w 1928 roku) . Mieści się tutaj wiele zabytkowych kamienic. Na szczególną uwagę zasługują kamienica "Pod Kotwicą" , "Kamienica pod trzema różami" oraz kamienica "Pod Atlantami" obecnie siedziba Biblioteki pod Atlantami .
Wałbrzyski rynekKościół pw.Aniołów Stróżów:
Kościół pw.Aniołów Stróżów - pierwotny z 1440 roku , jednak był za mały z racji napływających do Wałbrzycha górników , a więc w 2 połowie XIX wieku wzrosła znacznie liczba katolików . Wobec tego stanu rzeczy zdecydowano się na wybudowanie nowego kościoła. W 1899 roku rozebrano stary kościół by ustąpić miejsca nowemu budynkowi , który został zbudowany w latach 1898 - 1904 wg projektu znanego architekta wrocławskiego Alexisa Langera . Kościół jest halowy, zbudowany na planie krzyża łacińskiego . Muzeum Okręgowe:
Budynek Muzeum Okręgowego - Były pałac kupiecki rodziny Albertich, wybudowany został w 1801 roku , w stylu klasycystycznym wg projektu L. Niederöckera . Od 1926 roku jest siedzibą muzeum okręgowego. Kościół pw. Matki Boskiej Bolesnej:
Kościół pw.Matki Boskiej Bolesnej - wzniesiony w średniowieczu, w 1305r. , w 1720 roku przeszedł gruntowną przebudowę w stylu baroku , jest to dawny kościół cmentarny. Trzeba także dodać, że w miejscu tym wypływało źródło które zanikło w wniku szkód górniczych.Kościół Ewangelicko - Augsburski:
Kościół ewangelicko-augsburski - kamień węgielny położono 8 sierpnia 1785 roku, projekt wykonał znany architekt kamiennogórski - Carl Gotthard Langhans. Budowla murowana i otynkowana na planie prostokąta . Plac Magistracki:
Plac Magistracki - powstały w 1854 roku , z zabytkową zabudową ratusza , prokuratury i domów mieszkalnych oraz z finezyjną fontanną miejską . Ratusz:
Ratusz w Wałbrzychu - stary ratusz na rynku nie spełniał już wymogów więc miasto w 1854 roku zakupiło za kwotę 8000 talarów 4 morgi ziemi na wybudowanie placu rynkowego , oraz nowego ratusza. Budynek ratusza zaprojektował i wykonał królewski budowniczy Hermann Friedrich Waesemann. W 1920 roku ratusz został rozbudowany i zmodernizowany poprzez wrocławskiego architekta Grossera. Dzisiaj budynek pełni tę samą funkcję co przed laty - ma tutaj siedzibę Urząd Miasta Wałbrzych . Prokuratura Okręgowa:
Prokuratura Okręgowa - budynek na reprezentacyjnym placu Wałbrzycha - Placu Magistrackim wznióśł w 1904 roku architekt Resner z Wrocławia . Początkowo był to Bank Rzeszy , a po wojnie budynek zaczął pełnić funkcję prokuratury . II Liceum Ogólnokształcące:
Budynek II Liceum Ogólnokształcącego - został on wybudowany przez architektów Kohlera i Kranza w 1907 roku i pełnił funkcję szkoły ewangelickiej . Budynek stoi na Alei Wyzwolenia , reprezentacyjnej alei Wałbrzycha , wytyczonej w XIX wieku . Ciekawostką jest to iż pod ziemią płynie rzeka Pełcznica . Dolnośląskie Zakłady Graficzne:
Budynek Dolnośląskich Zakładów Graficznych - wybudowany w 1926 Pałac Czettritzów:
Pałac Czettritzów - wybudowany został w 1604 roku w stylu renesansu . W latach 1881 - 1882 przeszedł gruntowną przebudowę, wcześniej mieściła się tu siedziba Urzędu Wojewódzkiego w Wałbrzychu. Obecnie siedziba Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa. Domy Towarowe "Centrum":
Budynek Domów Towarowych "Centrum" - oddany do użytku w 1905 roku. Kamienica przy ul. Słowackiego:
Kamienica przy ul.Słowackiego - wybudowana w 1916 , niegdyś siedziba Dolnośląskiego Syndykatu Górniczego a dziś siedziba Telekomunikacji Polskiej oraz Banku Zachodniego Poczta Główna:
Poczta Główna - wybudowana w latach 1895 - 1907 Sąd:
Sąd - został on wybudowany w 1855 roku. Dworzec Wałbrzych-Miasto:
Dworzec Włb.-Miasto adaptowano wykorzystując starą pijalnię wód mineralnych . Dworzec uroczyście otwarto 1 marca 1853 roku . Dzisiaj jego ciekawą przeszłośc zdradza trochę kształt budynku . Pałac Tielscha:
Pałac Tielscha - pałac wybudowany dla właściciela pobliskich Zakładów Porcelany - Carla Tielscha . Projekt wykonany przez budowniczego wrocławskiego Wassemanna został wykorzystany przy budowie pałacu w latach 1860 - 1863 . Po wojnie mieściła się w nim siedziba Rejonu Przewozów Kolejowych PKP . Palmiarnia Lubiechów:
Palmiarnia Lubiechowska – wybudowana została w latach 1911 - 1914 na rozkaz księcia pszczyńskiego Jana Henryka XV von Hochberga. Na powierzchni 1900 m² występuje ponad 80 gatunków roślin pochodzących z całego świata . Ciekawostką jest tutaj że ściany wewnątrz palmiarni, wyłożone są tufem wulkanicznym pochodzącym z Etny. Kościół św. Ducha:
Kościół św. Ducha, w duchu klasycystycznym, salowy, wzniesiony 1847-1848, obecnie polsko-katolicki.
